نقش کمیسیون‌ها در وظایف شهرداری
با توجه به کثرت وظایف شهرداری و همچنین وجود سلایق مختلف در بین پرسنل و ارباب رجوع در برداشت از قوانین فلذا اختلافات زیادی در کارهای اداری و اجرایی شهرداری پیش می‌آید. از طرفی شهرداری برای ارایه خدمات به شهروندان و همچنین افزایش رفاه شهروندان به اقداماتی منجمله احداث پارک‌ها، ایجاد معابر، اجرای پروژه‌های عمرانی، ساماندهی مشاغل مزاحم و حفظ بهداشت عمومی شهر نیاز دارد. به طور مثال در راستای ساماندهی مشاغل مزاحم و تعطیل نمودن مشاغلی که برای شهروندان مزاحمت ایجاد می‌نمایند، نیاز به مرجعی می‌باشد که در اسرع وقت به موضوع رسیدگی نماید. و یا اینکه برای جلوگیری از تخلفات ساختمانی نیاز به مرجعی می‌باشد که که در کمترین زمان ممکن بتواند از ادامه ساخت و ساز جلوگیری و رای لازم صادر نماید.
از طرفی در صورتی که شهرداریها بخواهند برای هر موردی موضوع را از طریق قوه قضاییه پیگیری نمایند. با توجه به حجم کار دادگستری ضمن اینکه به علت کثرت پرونده‌ها و موضوع مشکلاتی را برای دادگستری به وجود می‌آورد. به علت طولانی شدن روند رسیدگی گاهاٌ رای بعد اتمام تخلف صادر می‌شود که اجرای آن از نظر اجتماعی و اسراف سرمایه‌های ملی به نفع شهر و کشور نمی‌باشد.
فلذا قانون‌گذار برای تسریع در اجرای صحیح شهرداریها بنا به دلایل ذیل کمیسیون‌هایی را پیش‌بینی نموده است:
1- جلوگیری از اختلاف سلیقه و ایجاد وحدت رویه در انجام امور محوله
2- تسریع در جلوگیری از تخلفات
3- تسریع در ارایه خدمات مطلوب به شهروندان
4- وصول سریع مطالبات شهرداریها که نهایتاً منجر به ارایه خدمات به موقع به شهروندان می‌گردد.
5- کاهش مراجعات به دادگستری
6- تسریع در صدور آراء و اتخاذ تصمیمات به موقع
7- تسریع در اجرای وظایف شهرداری
کمیسیونهای شهرداری اقبالیه
کمیسیون ماده 100
” مالکین اراضی واملاک واقع در محدوده خدماتی باید قبل از ساخت وساز از شهرداریها پروانه ساختمان بگیرند و شهرداری موظف است از عملیات های ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه بوسیله ماموران خود در زمین محصور یا غیر محصور جلوگیری کنند”.
در صورت خلاف این ماده همان طور که در ماده ۱۰۰ اشاره شد از عاملان آن جلوگیری می شود و جهت رسیدگی به کمیسیون ماده صد ارجاع داده می شود.
کمیسیون ماده 77
ماده 77 قانون شهرداری مقرر می دارد: رفع هر گونه اختلاف بین مودی و شهرداری در مورد عوارض به کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کشور، دادگستری و انجمن شهر (شورای شهر کنونی) ارجاع می شود و تصمیم کمیسیون مزبور قطعی است، بدهی هایی که طبق تصمیم این کمیسیون تشخیص شود طبق مقررات اسناد لازم الاجرا به وسیله اداره ثبت قابل وصول است. اجرای ثبت مکلف است بر طبق تصمیم کمیسیون مزبور به صدور اجراییه و وصول طلب شهرداری مبادرت کند.
کمیسیون ماده 55 بند 20
جلوگیری از ایجاد و تاسیس کلیه اماکن که بنحوی از انحاء موجب بروز مزاحمت برای ساکنین یا مخالف اصول بهداشت در شهرهاست، شهرداری مکلف است از تاسیس کارخانه ها – کارگاهها – گاراژهای عمومی و تعمیرگاهها و دکانها و همچنین مراکزی که مواد محترقه میسازند و اصطبل چارپایان و مراکز دامداری و بطور کلی تمام مشاغل و کسب هائی که ایجاد مزاحمت و سروصدا کنند یا تولید دود یا عفونت و یا تجمع حشرات و جانوران نماید جلوگیری کند و در تخریب کوره‌های آجر و گچ و آهک پزی و خزینه گرمابه های عمومی که مخالف بهداشت است اقدام نماید و با نظارت و مراقبت در وضع دودکشهای اماکن و کارخانه ها و وسائط نقلیه که کارکردن آنها دود ایجاد می کند از آلوده شدن هوای شهر جلوگیری نماید و هر گاه تاسیسات مذکور فوق قبل ازتصویب این قانون بوجود آمده باشد آنها را تعطیل کند و اگر لازم شود آنها را به خارج از شهر انتقال دهد.
تبصره- شهرداری در مورد تعطیل و تخریب و انتقال به خارج از شهر مکلف است مراتب را ضمن دادن مهلت مناسبی به صاحبان آنها ابلاغ نماید و اگر صاحب ملک به نظر شهرداری معترض باشد باید ظرف 10 روز اعتراض خود را به کمیسیونی مرکب از سه نفر که از طرف انجمن شهر انتخاب خواهند شد تسلیم کند رای کمیسیون قطعی و لازم الاجراء است.هرگاه رای کمیسیون مبنی بر تائید نظر شهرداری باشد و یا صاحب ملک به موقع اعتراض نکرده و یا در مهلت مقرر شخصا اقدام نکند شهرداری به وسیله مامورین خود راسا اقدام خواهد نمود.
کمیسیون ماده 110
نسبت به زمین یا بنا‌های مخروبه و غیر مناسب با وضع محل و یا نیمه تمام واقع در محدوده شهر که در خیابان یا کوچه و یا میدان قرار گرفته و منافی با پاکی و پاکیزگی و زیبائی شهر و یا موازین شهرسازی باشد، شهرداری با تصویب انجمن شهر می‌تواند به مالک اخطار کند منتهی ظرف دو ماه به ایجاد نرده یا دیوار یا مرمت آن که منطبق با نقشه مصوب انجمن شهر باشد اقدام کند.
اگر مالک مسامحه یا امتناع کرد شهرداری می‌تواند به منظور تأمین نظر و اجرای طرح مصوب انجمن در زمینه زیبائی و پاکیزگی و شهرسازی هرگونه اقدامی را که لازم بداند معمول و هزینه آن را به اضافه صدی ده از مالک یا متولی و یا متصدی موقوفه نماید، در این مورد صورت حساب شهرداری بدواً به مالک ابلاغ می‌شود در صورتی که مالک ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ به صورت حساب قطعی تلقی می‌شود و هرگاه مالک ظرف مهلت مقرر اعتراض کرد موضوع به کمیسیون مذکور در ماده ۷۷ ارجاع خواهد شد